Audiobook PL - 30 części / [email protected]
rozmiar: 787 MB / czas: 09:32:23
czyta: Ireneusz Czop

W dorobku Conrada, powieść ta zajmuje pozycję szczególną. Jest to bowiem jego jedyna powieść sensacyjno-kryminalna: powieść o morderstwie, policji i dochodzeniach śledczych. Czytelnicy, którzy kojarzą Conrada z morzem, romantyzmem przygód i egzotyką - bywają przy jej lekturze zaskoczeni... O morzu czy egzotyce nie ma ani słowa - a zamiast romantyzmu, znajdujemy okrutną chwilami ironię i szyderstwo... Co prawda - ironię napotykamy w pismach Conrada bardzo często, ale tym razem cały utwór jest nią dosłownie przesiąknięty - poczynając od sposobu traktowania głównego bohatera, a kończąc na stylu i na tonacji każdej niemal sceny...

Zarys fabuły:
Londyn na przełomie XIX i XX wieku.
Vladimir - diaboliczny sekretarz ambasady wrogiego mocarstwa - nakłania Verloca -pospolitego prowokatora, leniwego anarchistę i policyjnego donosiciela - do zorganizowania zamachu terrorystycznego, który zatrzęsie potęgą Imperium Brytyjskiego. Akcja ma być na tyle krwawa i absurdalna, żeby zszokowała opinię publiczną i przyćmiła rozpoczynającą się właśnie międzynarodową konferencję na temat "powstrzymania przestępczości politycznej". Celem zamachu będzie więc wysadzenie symbolu brytyjskiej dominacji w świecie nauki i międzynarodowego systemu pomiaru czasu - Królewskiego Obserwatorium w londyńskim Greenwich...

Tak rozpoczyna się książka, która dała początek gatunkowi jakim jest powieść sensacyjno-polityczna. W czasach PRL całe lata utworu nie wydawano, niewiele też o nim pisano. Władze obawiały się bowiem wzrostu antyradzieckich nastrojów, bo Conradowskie aluzje były wystarczająco czytelne: Vladimir był agentem rosyjskim, a spiskowcy przypominali anarchistów z Petersburga i Moskwy... Conrad nie ukrywał zarówno wrogiego stosunku do caratu, jak i sceptycyzmu wobec konspiratorów - którzy jego zdaniem chcieli jedno zło zastąpić innym. Ale nie tylko o tym jest ta książka - to rzecz o ułomności ludzkiej natury, wnikliwa wiwisekcja duszy konfidenta i dramat rodzinny, w ponurej scenerii londyńskiego Soho.

Dodatkowym "smaczkiem" jest, że Conrad oparł swoją powieść na autentycznych wydarzeniach, z dnia 15 lutego 1894 - gdy w parku otaczającym Królewskie Obserwatorium w Greenwich doszło do eksplozji bomby. Miała ona wysadzić mury budynku obserwatorium - lecz wskutek przedwczesnej detonacji wybuchła w rękach niedoszłego zamachowcy... Człowiek ten - zidentyfikowany przez policję jako Francuz, Martial Bourdin - nie przeżył wypadku, zabierając do grobu tajemnicę dziwacznego ataku terrorystycznego. Zainspirowany zagadkowym wydarzeniem, Joseph Conrad dopisał do niego literacką wersję wydarzeń.

Powieść sfilmował w 1996 Christopher Hampton, z Bobem Hoskinsem w roli Verloca. Książką Conrada inspirował się też Alfred Hitchcock, kręcąc swojego "Tajnego Agenta" (1936). "Tajny Agent" Conrada, po raz pierwszy wydany został w roku 1907